Het logo van deze site weerspiegelt de complexe relatie tussen wat we denken en zeggen, wat we daarbij ervaren, en hoe we ons uiteindelijk gedragen in de wereld om ons heen.
Vanaf onze geboorte proberen we de wereld, waarin we terecht zijn gekomen, te begrijpen. Sterker nog: we proberen ons een plaats te verwerven door het streven naar erkenning en bevestiging. Het aansluiten bij andere groepen mensen is een manier om gezamenlijke afspraken te maken over de wereld waarin we leven. We leren zo met elkaar praten, welke woorden bij welke waarnemingen horen, en welke regels we allemaal aanhouden om niet steeds in verwarring te geraken. Je familie is de eerste natuurlijke groep waarin je terechtkomt. Later komen daar vele andere bij via school, sport, hobby, werk, geloof enzovoorts. Uiteindelijk raken we door dit alles in de eerste 20 tot 30 jaar van ons leven behoorlijk geconditioneerd.
Dat hele proces speelt zich voornamelijk in de hersenen af. Uiteraard komen er smaken en gevoelens bij kijken. Jouw wereldbeeld als (beperkte) afspiegeling van de realiteit om je heen ontstaat echter in je hersenen. Daar worden keuzes gemaakt, wordt informatie gefilterd, en worden constructies bedacht die acceptabel en plausibel zijn. Om de aansluiting met anderen wat makkelijker te maken, vereenvoudigen je hersenen een en ander, gaan soms wat kort door de bocht, en hebben geen moeite met het vervormen van de realiteit om alles passend te krijgen. Die simplificatie is meestal geen bewust proces. Je merkt het ook pas als de omgeving je iets anders vertelt dan wat je zelf in je hoofd hebt.
Voor mij zit daar de eerste kern van persoonlijke ontwikkeling: voorbijgaan aan je luie brein, en de moeite nemen om écht, open en eerlijk de wereld om je heen nog eens te bezien.
Het hart symboliseert het gevoel, de emotie, de ervaring die niet zo direct te vangen is in structuren en regels. Het hart geeft vaak betekenis aan dingen. Als je hersenen de vormen en lijnen tekenen, dan zorgt jouw hart voor kleur en intensiteit. Het is de energiebron die jou aanstuurt. Als volwassenen hebben we geleerd om netjes binnen de lijnen te kleuren (om even bij deze beeldspraak te blijven). Dat is waar je hersenen goed mee om kunnen gaan. Kijk je naar kinderen of heel creatieve geesten, dan zie je juist dat kleur zich niet laat vangen in kaders. Het kleurenspel vertelt een heel ander verhaal dan de vormen die eronder liggen.
In mijn hobby vind ik het verschil tussen kleuren- en zwart-wit-fotografie daarom waanzinnig spannend. Een kleurenfoto kan jou het verhaal van de fotograaf vertellen, maar je eigen emotie kun je pas invullen als diezelfde foto slechts bestaat uit vormen en grijstinten. En die invulling is veranderlijk in de tijd en met jouw situatie.
De tweede kern van persoonlijke ontwikkeling is dan ook creativiteit, inclusief de moed om vrijelijk je wereldbeeld in te kleuren.
Het is dus niet zo triviaal dat hart en hersenen het helemaal met elkaar eens zijn als ze de wereld “bekijken”. Om uit die impasse te geraken ontstaan (voor-)oordelen en zgn. cognitieve biases: stilzwijgende afspraken tussen hart en hersenen. Zolang de wereld om ons heen gèèn tegenreactie geeft hierop, zullen we geen actie ondernemen. We verzanden een beetje in een comfort zone. Dingen moeten ook niet teveel veranderen, want dan passen de oude beelden niet meer. Toch worden we gedwongen om onszelf aan te passen aan een steeds sneller veranderende wereld. Maatschappij, waarden en normen, technologie, sociaal (internet gestuurd) gedrag en de enorme hoeveelheid informatie die over ons wordt uitgestort zorgen ervoor dat we ons wereldbeeld regelmatig moeten bijstellen. We moeten nieuwe keuzes maken, prioriteiten verleggen, andere relaties aangaan en oude verbreken. Dat is wat de verbindende driehoek in het logo aangeeft: hoewel onlosmakelijk verbonden is er geen vast en èènduidig verband tussen hart, hersenen en realiteit. Verbindingen maken kost arbeid en vergt inzicht.
Hierin ligt de derde kern van persoonlijke ontwikkeling besloten: steeds opnieuw het leerproces aangaan met de gereedschappen die hart, hersenen en wereld bieden zodat je keuzes steeds zinvoller en bevredigender worden.