Vooropgesteld:
Geweld is NOOIT goed te praten.
Niet het geweld tegenover je medemens, noch het geweld tegenover andere levende wezens. Geweld is een teken van onmacht, als je geen andere uitweg meer weet te bedenken om je doel te bereiken. Het is ook een teken van frustratie omdat een ander het in jouw ogen beter heeft of omdat je je eigen tekortkomingen niet kunt accepteren. Geweld is èèn van de #HersenTrucs om moeilijke en persoonlijk confronterende situaties uit de weg te gaan.
In een zichzelf steeds verder polariserende samenleving ontkiemen de zaden van geweldsuitbarstingen in hoog tempo. Het antwoord van de gevestigde orde is tegenwoordig bijna altijd sterkere onderdrukking, stigmatisering van minderheden, beperking van vrijheden en vergaande controle van maatschappij en economie. Minder opvallend is het stimuleren van gemakzucht van de massa door het bieden van verslavende ontspanning. Dat zijn dan bijvoorbeeld grote (sport-)evenementen, maar vooral ook media programma’s en nieuwsberichten. Door evenementen richten we de agressie op onszelf; door media programma’s vluchten we weg in non-realiteiten en via nieuwsberichten dompelen we ons veilig onder in de tragiek van anderen. Het doel is niet anders dan het voorkomen van kritische signalen die al te eensgezind uitnodigen tot verandering.
Meer dan 80% van de mensheid volgt wat hen wordt voorgeschoteld, leeft in z’n eigen wereldje, en is tevreden met de status quo. Een groot deel van het restant oefent de controle uit, en streeft naar meer macht, invloed en geld. Slechts een heel klein deel van de mensen wil (en kan) onafhankelijk kritisch denken en onderzoeken. Dat zijn bijzondere individuen die de drang en overtuiging hebben om tijd en energie te steken in het uitvogelen hoe dingen in elkaar steken. Welke constructies ontstaan of bedacht zijn om de grote massa onwetend te houden. Dat talent is niet iedereen gegeven. In een open democratie zijn deze signalen echter zeer waardevol, omdat ze iedereen bij de les houden. Hun bijdragen voorkomen dat we al te makkelijk met z’n allen in een comfort zone wegzinken, en kritiekloos en zogenaamd onmachtig alles over ons heen laten komen. Daarom is het Nederlandse plan om de publieke omroepen te korten op subsidies, en te dwingen zich meer als commerciële omroepen te gedragen, een vreselijk slecht idee. De commerciële omroepen richten zich op de smaak van de massa, en als je naar de programmering kijkt dan krijg je een slecht beeld over de mensen. Vooral veel geweld, sex, intriges, en het liefst zogenaamde reality series met amateurs die veel te weinig betaald krijgen voor de omzet die ze genereren en daarna vaak gekwetst en gebroken achterblijven in een samenleving die hen al het stempel van “sociale stumper” heeft opgeplakt. Kritische, afwijkende geluiden, maar ook religieuze, educatieve en sociale thema’s blijven zinvol om de maatschappij fris en divers te houden. Enig #Tegenlicht is noodzakelijk!
Laten we niet vergeten dat we sowieso al behoorlijk gestuurd worden door de sociale media waarmee we ons leven hebben “verrijkt”. Ook hier weer de verslaving aan het gemak: contact met wie je maar wil vanuit een veronderstelde anonimiteit (namelijk: niet face-2-face), informatie uit alle hoeken van de wereld, onbezwaard je zegje doen, snelle (video-)boodschappen aan vrienden en familie, en ga zo maar door. De prijs daarvoor is beangstigend: het afstompen van vrije keuze en de wil en de mogelijkheden om te veranderen, het vormen van een menselijke eenheidsworst gebaseerd op statistische data.
Terug naar het thema over geweld….
Terrorisme is dus niet het antwoord, maar gewelddadig terrorisme proberen uit te roeien werkt net zo polariserend. “Actie = -Reactie” geldt ook hier, en wel twee kanten op. Wat is de belangrijkste reden voor het ontstaan van terrorisme?
Als een overheid zover gaat om de aversie tegen terrorisme te gebruiken om lastige opposities te verbieden, te onderdrukken, en mensen hun banen te ontnemen bij de lichtste verdenking, dan weet je op voorhand zeker dat er een tegenwerkende kracht ontstaat. Het is immers een bekend gegeven:
Dat, waar je aandacht aan geeft, groeit!
Automatisch ontstaat de vraag wat “democratie” dan eigenlijk inhoudt. Is dat het uitgeoefende recht van de sterkste, verleend aan de absolute meerderheid? Of is het de tolerantie van die gekozen meerderheid om diversiteit te honoreren als waardevolle aanvulling op het totale leven? Is het democratisch als een gekozen regering de eigen ideologie en denkbeelden zo sterk poneert dat andere behoeften van mensen in het gedrang komen?
Bestaat er eigenlijk wel een ideale, sluitende ideologie?
Ook hiervoor is de eerder genoemde groep onderzoekers van belang. Maar de huidige trend van populistische regeringen is niet gericht op meedenken om problemen gezamenlijk op te lossen, maar vooral om “het probleem” bij anderen neer te leggen, en die vervolgens erop aan te kijken als er geen oplossing komt. De verpakking is mooi, maar de inhoud heel mager gedefinieerd: individualisering, participatie maatschappij, commercialisering en marktwerking, sociale verantwoordelijkheid… Het resultaat is meer controle dan ooit, het risico van stigmatisering en opgedrongen gebruikersprofielen, geen zelf-beschikking over financiële middelen, en een staat als leider van een economie, gedragen door banken en consortia.
Ik ben geen onderzoeker. Ik ben een waarnemer.
Onderzoekers blijven nodig om enig #Tegenlicht te blijven geven.